Covery popularniejsze od oryginałów

Nie, w tym „artykuliku” nie będziemy dyskutować o tym, czy covery są profanacją oryginalnych piosenek. Osobiście, nie mam przeciwko nim absolutnie nic. Jest jednak jedna granica tego procederu, której przekroczenie przyprawia mnie o palpitacje serca. Mianowicie, kiedy to przeróbka staje się bardziej popularna od pierwotnej wersji. Co więcej – utrwala się w pamięci słuchaczy tak bardzo, iż wydaje im się, że to ów cover jest oryginałem. Poniżej przedstawiam piosenki, które prawdziwą sławę zyskały jako covery. Wybór jest absolutnie subiektywny – zachęcam do dopisywania kolejnych przypadków choroby.

Internety

1. „Heartbeats” – oryginał: The Knife; cover: Jose Gonzalez

To największy szlagier synth-popowego duetu ze Szwecji. Piosenka pochodzi z płyty „Deep Cuts” z 2004 roku. Kilka miesięcy później chłopak z gitarą przerobił ten dyskotekowy, taneczny kawałek na rzewną akustyczną balladkę. Co więcej, bez skrupułów udostępnił swoją wersję do reklamy telewizorów Sony. Cover szybko zyskał popularność i trafił do radia.

<prywata> O wersji Gonzalesa dowiedziałam się całkiem niedawno. Na posiadówce u znajomych bawiłam się w DJ-a i  kiedy wybrzmiało „Heartbeats” jeden z obecnych zapytał mnie, który zespół tak bezczelnie przerobił Jose na jakieś dicho. Dobrze, że nie było noży na wierzchu</prywata>

2. “Bang Bang (My Baby Shot Me Down)” – oryginał: Cher; cover: Nancy Sinatra

Tak proszę państwa, pierwszą, która zaśpiewała słynne “bang-bang” wcale nie była ubrana w różowe kowbojki panna Sinatra. 1966 roku piosenka została napisana przez Sonnego Bono dla jego ówczesnej partnerki… Cher! Tą informacją zwykłam łamać światopoglądy fanów „Kill Billa”. W związku z tym, że widziałam ten film zylion razy, światopoglądy były łamane z częstotliwością, z jaką Czarna Mamba łamała kości samurajów O-Ren. Oczywiście nie muszę pisać, którą wersję wybrał Tarantino do soundtracku.

<ciekawostka z rodzinnego podwórka> Jeśli miałabym wybierać, która z wielu wersji „Bang Bang” jest najlepsza, bez zastanowienia wybrałabym tę Ani Dąbrowskiej z albumu „aniamovie”. Tam naprawdę słychać trzask łamanego serca. </ciekawostka z rodzinnego podwórka>

3. „Jolene” – oryginał: Dolly Parton; cover: The White Stripes

Piosenka o kobiecie, która prosi inną, żeby przestała romansować z jej facetem po prostu nie mogła być napisana przez faceta.. Utwór pochodzi z płyty o tym samym tytule i datuje się na rok 1974. Jego autorką jest artystka country Dolly Parton. W 2004 roku utwór trafił w ręce Jacka White’a, który zrobił z tego akustycznego i chwytliwego kawałka prawdziwie jazgoczący, hałaśliwy, błagalny lament w wersji stereo. Numer wspiął się na szczyt zestawień i rozpoczął falę na męskie covery tej piosenki. Teraz każdy szanujący się singer-songwriter ze złamanym sercem musi zagrać „Jolene”. Przynajmniej raz. Roniąc ukradkiem łzę. Chyba mają to w swoich „know-how”.

<guilty pleasure> Chrześniaczka Pani Parton od niedawna wykonuje „Jolene”. Z pozytywnym skutkiem. Można powiedzieć, że dorównuje Dolly z lat młodzieńczych. Mowa o Miley Cyrus. Niech polecą na mnie gromy, ale „cukierkowa gwiazdka Disney’a” po prostu daje radę. </guilty pleasure>

4. „Sweet Dreams (Are Made of This)” – oryginał: Eurythmics, cover: Marylin Manson

Lata 80. – era disco. Podobno charakterystyczne turumturum turumturum ujrzało światło dzienne zupełnie przypadkiem. Muzycy wpadli na pomysł, żeby linię basu zagrać od tyłu na syntezatorze analogowym. Dołóżmy do tego Annie Lennox w garniturze i włosami zafarbowanymi na pomarańczowo. Puf! I tak powstał hit. Hit, który ponad 10 lat później przygruchali sobie metalowcy za sprawą Marylina Mansona. Przearanżował on kawałek spod kuli dyskotekowej na mroczny i schizofreniczny utwór. Później, wersja Mansona trafiła do horroru  „Dom na przeklętym wzgórzu” i w świadomości społecznej już zawsze będzie kojarzyła się z opuszczonym domem wariatów. I imprezami na Halloween.

<ciekawostka> Manson jest mistrzem coverów. Przerobił mnóstwo popowych piosnek na wersje metalowe, przy których mroczna brać bez wstydu może tupać glanem. Ot choćby „Personal Jesus” Depeche Mode, czy „Tainted Love” Glorii Jones (nie Soft Cell!). Na Mansonwiki (no laughing matter) znajdziecie sobie całą listę  </ciekawostka>

5. “Hallelujah” – oryginał: Leonard Cohen; cover: Jeff Buckley

Wszyscy kojarzymy ten utwór z rozdzierającą serce interpretacją Buckley’a. Dodajmy do tego tragiczną śmierć młodziutkiego artysty, żeby utwór stał się hitem. Jeff włączył go do swojego debiutanckiego (i notabene genialnego) albumu „Grace” z 1994 roku. To właśnie jego wersja trafiła na ścieżki dźwiękowe kilku filmów i podbiła serca słuchaczy na całym świecie. Oryginał natomiast był tak zwaną „zapchaj dziurą” w trakcie sesji nagraniowej albumu „Various Positions” Leonarda Cohena z 1984 roku. Wytwórnia Columbia nie była przekonana, czy warto zainwestować pieniądze w wydanie tej piosenki. Mocna linia basu, wychodzące na pierwszy plan chóry i niski, mrukliwy wokal Cohena staje w zupełnej opozycji, do tego co stworzył Buckley.

<rekord> „Hallelujah” doczekała się około 250 oficjalnych coverów, które ukazały się na albumach innych twórców. Ciekawa jestem, czy to za sprawą Cohena czy Buckleya </rekord>

6. “I Will Always Love You” – oryginał: Dolly Parton; cover: Whitney Houston

Szok i niedowierzanie? A jednak. Utwór powstał w 1973 roku i jest delikatną balladą o miłości aż po grób. Niestety, bez happy endu. W latach 90. Twórcy filmu „Bodyguard” zaangażowali Houston, żeby zaaranżowała piosenkę na potrzebę tegoż obrazu. Efekt? Jeden z najbardziej epickich i pompatycznych love-songów w historii (może mu dorównać ewentualnie „My Heart Will Go On”). Tym razem, z happy endem (co miało nie podobać się Parton).

<szołbiz> Koniec końców wersja Whitney została polem manewrowym dla początkujących wokalistek. Jeśli wyciśniesz ten kawałek bez fałszywej nuty, szczególnie w końcowej części utworu, moje gratulacje – masz kawał głosu. Chociaż z drugiej strony, teraz dziewczątka w talent shows wyżywają się na Adele… </szołbiz>

7. „Hurt” – oryginał: Nine Inch Nails; cover: Johnny Cash

Starszy pan, wzruszający klip, gitara i pianino w tle. Rozliczenie całego życia. Jak na ironię, był to ostatni hit Casha przed śmiercią. Artysta miał sam poprosić oryginalnego twórcę utworu, o możliwość jego coverowania. Trent Reznor zgodził się, aczkolwiek pomysł wydał się mu absurdalny. I wydałby się taki chyba każdemu z nas. Industrialny, psychodeliczny utwór, apoteoza samodestrukcji. Pulsująca perkusja i przeszywający skowyt Reznora nijak nie pasuje do dystyngowanego staruszka. A jednak to wersja Casha osiągnęła niesamowity sukces, zgarniając krocie nagród, w tym prestiżowe statuetki Grammy.

<ciekawostka> Kiedy Trent Reznor zobaczył teledysk stworzony przez Casha powiedział, że czuł się, jakby ktoś odbił mu dziewczynę, bo piosenka, którą właśnie usłyszał, już nie należy do niego. Wykrarkał. </ciekawostka>

8. „I Love Rock’n’Roll” – oryginał: The Arrows; cover: Joan Jett and the Blackhearts

Jeden z naczelnych hymnów rocka mógłby leżeć gdzieś w stercie płyt winylowych, gdyby nie kobieta – Joan Jett. Szara eminencja The Runaways usłyszała go po raz pierwszy w trakcie pobytu w Wielkiej Brytanii. Kiedy rozpadł się pierwszy babski rockband (głównie przez uzależnienie od narkotyków nastoletniej wokalistki Cherie Currie), właśnie ta piosenka dała jej porządnego kopa, do dalszego tworzenia. Weźcie dowolną listę „100 najlepszych kawałków w historii muzyki rozrywkowej” – jej cover na pewno tam będzie.

<cover coveru> Za „I Love Rock’n’Roll” wzięła się także Britney Spears. Tę wersję z kolei dorzuciłabym do listy „Największych profanacji w muzyce rozrywkowej”. I ten teledysk… Widzę milion powodów, dla których Brit miałaby wić się na motocyklu. </cover coveru>

9. „Summertime” – oryginał: George Gershwin; cover: Janis Joplin

Niektórym trudno w to uwierzyć, ale sztandarowy utwór wielkiej Janis nie był napisany dla niej. „Summertime” powstało 1935 roku, jako utwór do opery (sic!) „Porgy and Bess”. Później, stał się jazzowym standardem, który wykonywała między innymi Billie Holiday. Joplin, jako wielka fanka twórczości Holiday dołączyła utwór do swojego repertuaru.

<wikiwiedza> Wikipedia twierdzi, że „Summetime” ma 33 tysiące coverów wykonywanych przez solistów lub zespoły. Ciekawa jestem, jak to policzyli. </wikiwiedza>

10. „Dazed And Confused” – oryginał: Jake Holmes; cover: Led Zeppelin

To jeden z niechlubnych epizodów z historii zespołu Led Zeppelin. W telegraficznym skrócie, Page przearanżował utwór na psychodeliczną suitę przypisując sobie autorstwo piosenki. Urażony Holmes wysłał do grupy list, w którym upomniał się o należne mu autorstwo. Nigdy jednak nie otrzymał ani gorsza wynagrodzenia, czy wzmianki na okładce „Led Zeppelin (I)”. Nie wniósł jednak sprawy do sądu. A szkoda, bo jego akustyczna i jednocześnie bardzo buntownicza wersja powinna zebrać wszelkie laury.

<ciekawostka> Jak na legendę rocka, Led Zeppelin mają dużą tendencję do coverowania. Żeby nie szastać wieloma przykładami: „Babe, I'm Gonna Leave You” (Anne Bredon/Joan Baez), „Gallows Pole” (Leadbelly), „I Can't Quit You Baby” (Otis Rush), „When the Levee Breaks” (Memphis Minnie & Kansas Joe McCoy), “You Shook Me” (Muddy Waters) itd. </ciekawostka>

11. “Hound Dog” – oryginał: Big Mama Thornton; cover: Elvis Presley

Król rock’n’rolla niestety nie napisał tego utworu. To silny bluesowy utwór, wykonywany przez obdarzoną niezwykłym głosem Thornton. Jednak to taneczna wersja Elvisa trafiła do serc, lub raczej bioder, słuchaczy. Wydaje mi się, że pod koniec lat 50. Elvis mógłby scoverować absolutnie wszystko, a i tak stałoby się hitem. Pytanie, czy przetrwałby próbę czasu. „Hound Dog” do tej pory ma się dobrze, a jego kolejne wersje korespondują  raczej z aranżacją Presleya.

<film a muzyka> Ów cover doczekał się własnego filmu, pod tym samym tytułem. Opowiada on historię młodziutkiej fanki Presleya (w tej roli obłędna Dakota Fanning), która za wszelką cenę chce dostać się na koncert Króla. Nie będę nikomu psuć fabuły, jednak w jednej ze scen dowiaduje się, że Presley nie jest autorem jej ulubionej piosenki. Moment, kiedy ogląda czarnoskórą kobietę improwizującą na motywie z „Hound Dog” jest kulminacyjnym punktem historii. Polecam! </film a muzyka>

12. „The Man Who Sold the World” – oryginał; David Bowie; cover: Nirvana

Nirvana podjęła się przeróbki utworu Bowiego podczas słynnego występu MTV Unplugged w 1993 roku. I cóż z tego, że na koniec Cobain wyraźnie zaznaczył, że była to piosenka Davida. Pokolenie X przyjęło jak swoją. Bowie natomiast będzie musiał się o nią upominać. Ponoć, kiedy grywał utwór na trasach koncertowych w latach 90. dzieciaki po koncercie gratulowały mu dobrego gustu muzycznego. Bo przecież gra w Nirvanę. Policzek, prawda?

13. „Valerie” – oryginał: The Zutons; cover: Amy Winehouse

Producent Mark Ronson wywęszył potencjał, a Amy zgodziła się na współpracę. „Więzienna” piosenka Zutonsów została przerobiona na retro-amy-style. Kawałek wywindował najpierw na szczyty brytyjskich zestawień, później pokochał go cały świat. Nie jestem pewna czy The Zutons powinni się cieszyć czy płakać – w końcu, gdyby nie ten cover mogliby utonąć w oceanie indie zespołów.

Nie kto pierwszy, lecz kto lepszy. Jednak autor jest tylko jeden.

UPDATE

14. "Not in Love" - orygniał: Platinum Blonde; cover: Crystal Castles

15. "Limit to Your Love" - oryginał: Feist; cover: James Blake